Friday, December 12, 2008

کلمه ها و حجابها

بالاخره این کتاب رو تمام کردم. خیلی مطالب مهم در مورد زنان ایران، ادبیات زنان و دنیا از این کتاب یاد گرفتم. اما یک کم خوندنش سخت بود. چون مثل یک کتاب دانشگاهی بود. اطلاعات خانم میلانی بسیار وسیع و تحسین برانگیز هست. البته ایشون استاد دانشگاه هستند و ازشون این انتظار میره. با این حال فهرست مراجع آخر کتاب خودش یک کتاب هست برای خودش و قابل استفاده برای مطالعه گسترده تر. توضیحات ایشون در این بخش هم خیلی جالب هست و حکم یک خلاصه و یا بررسی مفید و مختصر از این آثار رو داره.

و اما مطالبی که از قسمتهای آخرین کتاب یاد گرفتم یکی اینه که وجود سانسور در حکومتهای دیکتاتوری که در طول تاریخ بر ایران حکومت می کردند رفته رفته به تولید پدیده ای به اسم خودسانسوری منجر شده که در ادبیات زنان تاثیر گذاشته. این تاثیر بیشتر در زمینه زندگینامه نویسی بوده که زنان نویسنده ایرانی در اون کمتر از خود و بیشتر از مسایل اجتماعی زمان خود حرف زده اند. تنها نمونه نقیض این ادعا ، زندگینامه تاج اسلطنه دختر ناصرالدین شاه است که به صورت جزیی به زندگی خصوصی خود پرداخته است و گرچه کارش ارزش ادبی چندانی ندارد اما بسیار روشن کننده و از نظر تاریخی ارزشمند است.

دیگر اینکه زیر ذره بین بودن زندگی اجتماعی زنان و زیر نظر بودن اونها در جامعه پدرسالار ایران و نقد مدام رفتارهای اونها از طرف خانواده و جامعه باعث شده که اونها چندان رقبتی به نمایش زندگی خصوصی خود در قالب زندگینامه نشان ندهند.

نکته جالب دیگر این بود که اصولا در جامعه مردسالار صحبت از مسایل زنانه و زندگی خصوصی زنان اگر نگوییم ضدارزش ، کم ارزش تلقی می شود و این در حالی است که نویسنده با ارجاع به نقد ویرجینیا وولف در کتاب "اتاقی ازآن خود" که این تفکر مردسالارانه رو زیرسوال می بره؛ اشاره می کنه که: چرا وقتی مردها از مسابقه فوتبال و یا ورزش حرف می زنند ، این یک مساله مهم تلقی میشه ولی وقتی زنان از مد و خرید حرف می زنند ،به یک مساله پیش پا افتاده؟

به همین ترتیب هست که این ارزشها وارد ادبیات میشن و اونوقت زندگینامه نویسی زنان کم ارزش تلقی میشه.

و آخرین نکته جالب اشاره نویسنده به شعرهای سیمین بهبهانی هست که چطور با استفاده از کلمه "کولی" یک اصطلاح وطنی و فرهنگی ایرانی مانع از نقدهایی شده که سعی دارند با زدن برچسب غربی بودن و یا ضد اسلام بودن (کاری که قبلا با زنان نویسنده بهایی می کردند.) از ارزش ادبی یه محتوی اثر بکاهند و گوشهاشون رو بر آزادیخواهی و فریاد تغییر برای برابری زنان از طریق کارهای ادبیاتشون، ببندند.

سیمین بهبهانی همچنان پایه گذار غزل جدید هست که در اون بدون تغییر قالب غزل و تنها با استفاده از کلمات امروزی سبک جدیدی در غزل بوجود آورده است.

No comments:

Post a Comment